به روایت عطف؛
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جبهه مقاومت طی دهه‌های اخیر به عنوان سد مستحکم در برابر پروژه‌های اشغالگری، استعمار نوین، و تجاوزات رژیم صهیونیستی و متحدانش در منطقه غرب آسیا شناخته می‌شود. این جبهه، متشکل از گروه‌ها و جنبش‌هایی با ریشه مردمی و دینی، با تکیه بر اصول عدالت‌طلبی اسلامی و ایستادگی در برابر ظلم، تجربه‌های ارزشمندی در عرصه مبارزات سیاسی، اجتماعی و نظامی به جای گذاشته است. اهمیت این جبهه نه فقط در تحقق پیروزی‌های میدانی، بلکه در حفظ عزت، هویت و استقلال ملت‌های منطقه نمایان است؛ جایی‌که مقاومت به الگویی الهام‌بخش برای ملت‌های مظلوم تبدیل شده است.
در دل این حرکت عظیم و تاریخی، شهدای جبهه مقاومت جایگاه ویژه‌ای دارند؛ آنان که با ایثار جان خود، مسیر مقاومت را زنده نگاه داشتند و با خونشان نهال این ایستادگی را بارور کردند. در میان این شهدا، روحانیونی حضور داشتند که نقش آن‌ها در پایه‌گذاری و هدایت هسته‌های اولیه مقاومت بسیار کلیدی و تأثیرگذار بود. این علمای مجاهد، نه تنها با نطق‌های روشنگرانه و نشر اندیشه‌های اسلامی، بلکه با حضور در خط مقدم جهاد، الهام‌بخش نسل‌های بعدی مبارزان شدند و توانستند وحدت، امید و استقامت را در میان مردم زنده نگه دارند. شهدایی چون سید عباس الموسوی، شیخ راغب حرب، سید حسن نصرالله و دیگر رهبران روحانی و میدانی، نماد وفاداری به آرمان‌های عدالت و کرامت انسانی‌اند و جان‌فشانی‌شان توانسته است روحیه پایداری و امید را در میان نسل‌های جدید مقاومت تقویت کند. حضور و شهادت این روحانیان مجاهد، جبهه مقاومت را به حرکتی ریشه‌دار و مردمی بدل کرد که آرمان‌هایش فراتر از مرزهای جغرافیایی، در دل تمامی آزادی‌خواهان و ملت‌های تحت ستم طنین‌انداز شد.
1. شهید عباس الموسوی
عباس الموسوی در 26 اکتبر 1952 در روستای النبی شیث در بقاع لبنان متولد شد و پس از تحصیل در حوزه نجف، تحت تأثیر امام خمینی (ره) قرار گرفت. او به لبنان بازگشت و در تشکیل حزب‌الله مشارکت داشت. فعالیت‌هایش از مدیریت شاخه‌های امنیتی و نظامی تا سخنرانی‌های تاثیرگذار در دفاع از اشغال جنوب لبنان گسترده بود. در ماه مه 1991 به دبیرکلی حزب‌الله انتخاب شد و تأکیدش بر تشدید مقاومت سیاسی و نظامی بود، هرچند که پذیرش توافقنامه طائف برای او قابل قبول بود.
در 16 فوریه 1992 یک خودرو حامل او، همسر و فرزند پنج‌ساله‌اش در جنوب لبنان هدف حمله بالگردهای آپاچی اسرائیلی قرار گرفت و همگی در محل به شهادت رسیدند. این نخستین عملیات رسمی ترور هدفمند حزب‌الله توسط اسرائیل بود و تأثیر عمیقی بر آینده مقاومت داشت. الموسوی پیش از ترور وعده داده بود حزب‌الله اهمیتی به مذاکرات سیاسی ندهد و مقاومت را تشدید کند؛ هدف‌هایی که با شهادتش بی‌درنگ به مراحل تازه‌ای وارد شدند. جانشینی او به حسن نصرالله سپرده شد و حزب‌الله مسیر جدیدی را آغاز کرد.
حملات راکتی و عملیات‌های دیگری که بعدها در پاسخ به شهادت او انجام گرفت، نشان داد تأثیر شهادت یک رهبر می‌تواند ساختار حرکت مقاومت را تقویت کند. اگرچه برخی اسرائیلی‌ها هشدار داده بودند که جایگزین او ممکن است افرادی باشند که مقاومت را تشدید کنند و زوال عملیات ترور را به دنبال خواهند داشت. عباس الموسوی به‌عنوان روحانی‌ای که پایبند به اصول دین و مقاومت بود، در تاریخ حزب‌الله چهره‌ای ماندگار به شمار آمد و خونش نقطه عطفی در تقویت اراده مقاومت شد.
2. شیخ راغب حرب
شیخ راغب حرب، متولد 1952 در جبشیت لبنان، روحانیِ پایبند به اصول اسلامی و از مدرسین حوزه نجف بود که پس از بازگشت، در منطقه جبل عامل به‌عنوان امام جمعه فعالیت کرد و مسجدی با نفوذ بسیار بنا کرد. وفاداری‌اش به مقاومت در برابر اشغال اسرائیل باعث محبوبیت گسترده‌اش شد. وی در مارس 1983 توسط نیروهای اسرائیلی بازداشت شد، اما پس از اعتراض عمومی آزاد و به فعالیت‌های آموزشی و خیریه خود همزمان با رهبری معنوی مقاومت ادامه داد. مسجد او به «قم جبل عامل» مشهور شد و میان شیعیان جنوب لبنان ارج و قرب یافت. در 16 فوریه 1984، در خانه‌اش در جبشیت توسط افراد مرتبط با موساد به ضرب گلوله به شهادت رسید. یکی از قاتلان بعدها در دانمارک اعتراف کرد که تحت نفوذ عوامل رژیم اسرائیل این اقدام تروریستی را انجام داده است.
پس از شهادت، شیخ حرب به نمادی از مقاومت اسلامی تبدیل شد؛ جمله دخترش «برای پدرم بهتر بود که در دفاع کشته شود تا در خواری زندگی کند» نشانگر اراده او برای ایستادگی بود. امروز او به‌عنوان یکی از پیش‌قراولان جهاد و مقاومت در جنوب لبنان شناخته می‌شود؛ شخصیتی که پیوند اندیشه دینی با اراده مبارزه‌جویانه را به نمایش گذاشت و همچنان الهام‌بخش جوانان مبارز است.
3. امام موسی صدر
امام موسی صدر، از برجسته‌ترین رهبران دینی و اجتماعی شیعیان لبنان و از شخصیت‌های تأثیرگذار جهان اسلام در قرن بیستم به شمار می‌رود. وی در سال 1317 هجری شمسی (1928 میلادی) در شهر قم متولد شد. نَسب خانوادگی او به سید صالح اهل روستای شحورِ منطقۀ جبل عامل در جنوب لبنان می‌رسد. تحصیلات دینی خود را نزد علمای بزرگ حوزه نجف و قم به کمال رساند. وی در دهه 1960 میلادی به دعوت علمای شیعه لبنان، به این کشور مهاجرت کرد و به سرعت توانست اعتماد و محبوبیت گسترده‌ای در میان اقشار مختلف مردم پیدا کند.
امام موسی صدر علاوه بر احیای جایگاه شیعیان لبنان و تأسیس شورای عالی اسلامی شیعیان، مسئولیت سنگین هدایت جامعه شیعی را در شرایط دشوار سیاسی و اجتماعی آن دوران بر عهده گرفت. او بنیان‌گذار جنبش امل بود که هدفش دفاع از حقوق شهروندان شیعه و مقابله با تبعیض‌ها و محرومیت‌ها بود. خطابه‌ها و رفتارهای وحدت‌آفرین و تعامل مثبت امام موسی صدر با مسیحیان و اهل سنت، نقش مهمی در ایجاد همبستگی ملی و مقابله با تفرقه‌های مذهبی و طایفه‌ای در لبنان داشت.
امام موسی صدر در سفر رسمی خود به لیبی در سال 1978 میلادی به همراه دو تن از همراهانش ربوده شد و تا امروز سرنوشت او به صورت قطعی مشخص نشده است. نبود وی، ضربه بزرگ و فقدانی تلخ برای جنبش مقاومت و جامعه شیعی لبنان بود، اما یاد، راه و اندیشه‌های او همچنان الهام‌بخش پیروانش و نیروهای مقاومت در لبنان و سراسر جهان اسلام است.
4. سید حسن نصرالله
سید حسن نصرالله در 31 اوت 1960 در برج حمود بیروت متولد شد و پس از تحصیل حوزوی، در حزب‌الله فعال شد و پس از ترور الموسوی در فوریه 1992 به‌عنوان سومین دبیرکل انتخاب شد. او وعده داد اسرائیل را بابت شهادت موسیوی پشیمان کند. رهبری او منجر شد حزب الله با استفاده از موشک‌های دقیق و استراتژی مقاومت مردمی موفقیت‌های مهمی کسب کند؛ از جمله خروج اسرائیل از جنوب لبنان در 2000 و پیروزی در جنگ 33 روزه 2006 که وی آن را میراث الهی خواند. او همچنین حزب‌الله را از یک گروه شبه‌نظامی به یک قدرت سیاسی تبدیل کرد که در ساختار حکومتی لبنان سهم قابل توجهی داشت؛ تصویری از رهبری کم‌تکلف اما سرسخت ارائه داد.
سال گذشته وی در 27 سپتامبر 2024 در یک حمله هوایی اسرائیل در ضاحیه جنوبی بیروت به شهادت رسید. تأیید رسمی شهادتش در 28 سپتامبر از سوی حزب‌الله انجام شد و واکنش‌های جهانی و منطقه‌ای گسترده‌ای به دنبال داشت. جسد مبارک وی در فوریه 2025 در مراسمی که به طور تخمینی بیش از یک میلیون نفر در آن شرکت کردند به خاک سپرده شد. با وجود فقدان سید حسن نصرالله، جانشینی نایب‌دبیرکل نعیم قاسم انجام پذیرفت و حزب‌الله تعهد خود را به مقاومت ادامه داد.
هر کدام از این شهدا نمونه‌های بارزی از پیوند میان روحانیت شیعه و مقاومت سیاسی و نظامی بودند. هر یک به‌نحوی با شهادت خود بر مسیر جنبش مقاومت تأثیر گذاشتند؛ حرب به‌عنوان مؤسس معنوی مقاومت نسل اول، الموسوی به‌عنوان رهبر مقتدر و تأکیدی بر مقاومت بدون مصالحه، امام موسی صدر به‌عنوان بنیان‌گذار حرکت‌های اجتماعی و اندیشه وحدت‌بخش شیعیان لبنان و نیز سید حسن نصرالله به‌عنوان هندسه‌ساز استراتژیک جنبش که حزب‌الله را به بازیگر منطقه‌ای تبدیل کرد. میراث علمی و سیاسی آن‌ها همچنان در خاطره جمعی مقاومت زنده است و نوید ادامه راه آنان را می‌دهد.
انتهای‌پیام/